สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ มอบรางวัล อนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมประจำปี พ.ศ. 2563 – 2564 พร้อมจัดแสดงผลงานภาพถ่ายในนิทรรศการอาษาออนไลน์ 64 “ASA Virtual Exhibition 2021”
มองเก่า ให้ใหม่ : Refocus Heritage
โดยเป็นการจัดขึ้นภายใต้แนวคิด “มองเก่า ให้ใหม่ : Refocus Heritage” นำเสนอเรื่องราวมรดกสถาปัตยกรรมและการอนุรักษ์ บนแพลตฟอร์มดิจิทัลเต็มรูปแบบ ซึ่งเปิดให้ผู้ที่สนใจเข้าชมได้ ผ่านทางเว็บไซต์ virtualexpo.asa.or.th
รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม
ด้านของ รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม ถูกจัดโดยสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ มาตั้งแต่ พ.ศ. 2525 มีวัตถุประสงค์ที่จะเผยแพร่ข้อมูลอาคารอันทรงคุณค่าให้เป็นที่รู้จักและได้รับการส่งเสริมให้มีการอนุรักษ์ของสังคมโดยทั่วไป
เฉพาะอย่างยิ่ง เพื่อเป็นการเสริมสร้างกำลังใจให้กับผู้ครอบครองดูแลรักษาอาคาร จากการที่ได้รับพระราชทานรางวัลจากองค์อุปถัมภ์ สมาคมสถาปนิกสยามฯ มาอย่างต่อเนื่องจนถึงในปัจจุบัน
ที่ผ่านมาในแต่ละปีประเภทของรางวัล หลักเกณฑ์ในการพิจารณา และวิธีการดำเนินการคัดเลือกอาคารรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น อาจมีการปรับเปลี่ยนไปบ้างด้วยเหตุผลความจำเป็นตามสถานการณ์ด้านการอนุรักษ์ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาต่างๆ จากการพิจารณาของคณะกรรมาธิการอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมที่ผลัดเปลี่ยนกันมาทำหน้าที่ตามวาระ
รางวัลแก่อาคารที่มีการอนุรักษ์มาเป็นอย่างดี
จากการที่ชื่อของรางวัลคือ “รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น” ซึ่งมีนัยว่าอาคารที่ได้รับรางวัลนี้ คืออาคารที่มีการอนุรักษ์มาเป็นอย่างดี จึงเท่ากับเป็นการสื่อให้เห็นว่าในบรรดาอาคารที่ได้รับรางวัลนี้มาทั้งหมด
ล้วนแต่มีความดีเด่นในเรื่องของการอนุรักษ์อาคารอย่างเท่าเทียมกัน หากแต่ในทางปฏิบัตินั้น นอกจากได้มีการมอบรางวัลแก่อาคารที่มีการอนุรักษ์อย่างดี ก็ยังได้มอบรางวัลให้แก่อาคารที่มีคุณค่า แต่มีความเสี่ยงที่จะถูกรื้อทำลายไปด้วยความไม่ตระหนักถึงคุณค่าของผู้ที่ครอบครองดูแลอยู่ หรือเป็นการให้รางวัลแก่อาคารที่ยังมิได้มีการอนุรักษ์อย่างเต็มรูปแบบ
แต่มุ่งหวังว่าเมื่อได้รับรางวัลแล้วจะนำไปสู่กระบวนการในการอนุรักษ์ต่อไปด้วย จึงปรากฏว่ามีโครงการอนุรักษ์ที่ดีหลายโครงการโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับสถาปนิกผู้อยู่เบื้องหลังการดำเนินการอนุรักษ์อาคารนั้น จะมีโอกาสได้รับกำลังใจจากรางวัลนี้ เนื่องจากเป็นอาคารที่เคยได้รับรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่นมาแล้ว
นอกจากนี้ในข้อเท็จจริงก็ยังมีงานออกแบบที่เกี่ยวข้องกับการรักษาคุณค่าของมรดกทางศิลปสถาปัตยกรรมแต่ยังไม่เข้าข่ายการพิจารณาให้รางวัลมาก่อนด้วย เช่น การประยุกต์การใช้สอยที่มีการต่อเติมอาคาร หรือการก่อสร้างอาคารใหม่ที่อยู่ในพื้นที่ร่วมกันกับอาคารอนุรักษ์
แบ่งรางวัลออกเป็น 3 ประเภท
ด้วยข้อมูลความเป็นมาข้างต้น ในวาระของปี 2563 – 2564 ทางสมาคมฯ จึงได้มีการ “มองเก่า ให้ใหม่” ปรับปรุงเกณฑ์การพิจารณาการมอบรางวัลให้เข้ากับความต้องการในปัจจุบันอีกครั้ง โดยได้กำหนดให้มีการแบ่งรางวัลออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้
ประเภท ก. งานอนุรักษ์มรดกทางสถาปัตยกรรมและชุมชน
ประเภท ข. งานออกแบบใหม่ในบริบทการอนุรักษ์
ประเภท ค. บุคคลและองค์กรอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น
เกณฑ์การให้รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม ประเภท ก.
เกณฑ์การให้รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม ในประเภท ก. ประจำปี 2563 – 2564 ได้มีการปรับปรุงจากเกณฑ์การให้รางวัลอนุรักษ์สถาปัตยกรรมดีเด่นเดิม และเกณฑ์การให้รางวัล 2019 UNESCO Asia-Pacific Awards for Cultural Heritage Conservation
โดยมีการแบ่งรางวัลออกเป็น 4 ระดับ ได้แก่ ระดับดีเยี่ยม ระดับดีมาก ระดับดี และระดับสมควรได้รับการเผยแพร่
เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมที่การมอบรางวัลเป็นรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่นระดับเดียวเท่ากันหมด และได้มีการเพิ่มประเภทรางวัลประเภท ข. สำหรับงานออกแบบใหม่ในบริบทการอนุรักษ์เป็นรางวัลใหม่ในครั้งนี้ด้วย
นิทรรศการภาพถ่ายรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม
สำหรับการนำผลการตัดสินรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม ประจำปี พ.ศ. 2563 – 2564 ในนิทรรศการ “มองเก่า ให้ใหม่” อันสืบเนื่องมาจากงานสถาปนิก ๖๔ ในครั้งนี้
ได้มีการปรับเปลี่ยนแนวทางไปจากเดิมที่เคยปฏิบัติต่อเนื่องกันมาด้วยเช่นเดียวกัน ด้วยการนำเสนอมุมมองการถ่ายทอดคุณค่าของมรดกสถาปัตยกรรมที่ได้รับรางวัลในครั้งนี้ ของสถาปนิกนักถ่ายภาพ 9 ท่าน
ผ่านผลงานการถ่ายภาพที่ไม่จำกัดเทคนิคของสถาปนิกรับเชิญแต่ละท่าน จึงเรียกว่าเป็น นิทรรศการภาพถ่ายรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม พ.ศ. 2563 – 2564
ผู้ที่สนใจสามารถเข้าชม ได้ฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย และสามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ virtualexpo.asa.or.th
