อีกหนึ่งปัญหาในช่องปากก็คือคราบหินปูนที่เกาะตามผิวฟัน หลายคนอาจมองข้ามการรักษาเพราะคิดว่าเป็นเรื่องเล็กน้อย ขณะที่ความจริงแล้วปัญหาดังกล่าวอาจนำมาสู่ปัญหาช่องปากอื่นๆ ได้อย่างคาดไม่ถึง
คราบหินปูนถูกเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “หินน้ำลาย” เกิดจากคราบจุลินทรีย์หรือ Bacterial Plaque ที่ถูกแร่ธาตุในน้ำลายจับตัวตกตะกอน แข็งตัวเป็นหินน้ำลาย เกาะอยู่บนคอฟันบริเวณขอบเหงือกและซอกฟัน โดยปกติในระยะแรก คราบจุลินทรีย์ที่เกาะอยู่บนผิวฟันจะมีลักษณะนิ่มและสามารถแปรงออกได้ แต่เมื่อใดที่มีแร่ธาตุจากน้ำลายมาผสมด้วยจะกลายเป็นคราบหินปูน ที่มีลักษณะเป็นของแข็งไม่สามารถถูกกำจัดออกได้ด้วยการแปรงฟัน ต้องให้ทันตแพทย์ทำการรักษาขูดหินปูนออกไปเท่านั้น
ผลข้างเคียงของปัญหาคราบหินปูนจะเกิดขึ้นเมื่อมีการสะสมของคราบจุลินทรีย์ในหินน้ำลายมากขึ้น จุลินทรีย์เหล่านี้จะปล่อยสารพิษที่เป็นกรด และมีการกระตุ้นกระบวนการอักเสบของร่างกาย จนเกิดปัญหาในช่องปากได้ คือ ทำให้เกิดเหงือกอักเสบ และเมื่อปล่อยทิ้งไว้ไม่ได้ทำการรักษาอย่างถูกวิธี เกิดการลุกลาม จนเป็นโรคปริทันต์อักเสบ กระดูกที่รองรับรากฟันจะค่อยๆ ละลาย เหงือกร่น ฟันโยก เลือดออกขณะแปรงฟัน มีกลิ่นปาก เป็นต้น
ดังนั้นปัญหาคราบหินปูนจึงเป็นปัญหาช่องปากที่ควรได้รับการดูแลจากทันตแพทย์ตามความเหมาะสม ส่วนความถี่ที่เหมาะสมในการขูดหินปูน สำหรับคนทั่วไปที่มีอาการเหงือกอักเสบเพียงเล็กน้อยควรได้รับการขูดหินปูนทุก 6 เดือน แต่ถ้าหากมีอาการของโรคปริทันต์อักเสบด้วย ทันตแพทย์อาจจะนัดมาตรวจติดตาม ทำการขูดหินปูนเกลารากฟันทุก 3-4 เดือน
วิธีการขูดหินปูน ทันตแพทย์จะใช้เครื่องขูดหินปูนทำการกระเทาะเอาตัวหินปูนออกจากผิวฟัน ซึ่งวิธีการนี้จะไม่ได้ขูดที่ผิวฟันโดยตรงและไม่ได้ทำอันตรายกับเนื้อฟัน ขณะที่หลายคนยังคงเข้าใจผิดอยู่ว่าการขูดหินปูนจะต้องขูดเนื้อฟันและทำให้ฟันห่าง จึงไม่อยากขูดหินปูน ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง ส่วนอาการเสียวฟันขณะขูดหินปูนอาจเกิดขึ้นได้เล็กน้อย เว้นแต่บางกรณีที่ผู้ป่วยบางรายที่เป็นโรคปริทันต์อักเสบ อาจรู้สึกเสียวฟันหรือมีอาการเจ็บ ทันตแพทย์ก็จะใช้ยาชาร่วมกับการขูดหินปูน
หลังขูดหินปูน หลายๆ คนจะสังเกตเห็นว่าฟันจะห่างออกจากกัน ซึ่งตรงนี้เองที่หลายคนยังเข้าใจผิดอยู่ว่าเป็นเพราะการขูดหินปูนของทันตแพทย์ ซึ่งเป็นเรื่องเข้าใจผิด เพราะฟันที่ห่างนั้นเกิดจากหินปูนที่สะสมอยู่ตามซอกเหงือก ทำให้เกิดการอักเสบของเหงือกและเกิดการร่นของเหงือกตามมา เมื่อขูดหินปูนออกมาจึงเห็นว่าฟันแต่ละซี่ได้ห่างออกจากกันซึ่งเป็นผลจากคราบหินปูนเอง จึงไม่ควรปล่อยทิ้งไว้
ส่วนการดูแลรักษาฟันจากคราบหินปูน ได้แก่ การแปรงฟันให้สะอาดอย่างถูกวิธี แปรงฟันอย่างน้อย 2 ครั้งต่อวันเวลาเช้าและเย็น และถ้าสามารถแปรงฟันหลังรับประทานอาหารกลางวันได้ก็จะเป็นการดี แต่ถ้าไม่สามารถทำได้อาจแนะนำให้บ้วนน้ำ 2-3 ครั้ง หลังมื้อกลางวัน และหลีกเลี่ยงของหวานระหว่างมื้อ รวมทั้งพบทันตแพทย์อย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง
